کاسنى

240
کاسنى یکى از سبزیهایى است که طعمى تلخ اما منافعى بسیار ارزنده دارد، کاسنى مانند ناصحان مشفق است که پند آنان تلخ است اما هر کس به دستور شان عمل نماید نتایج خوبى مى گیرد.
پیشوایان دینى گاهى کاسنى را برترین سبزیها معرفى نموده اند:
1 - عن ابى عبدالله (ع ) قال : ((الهندباء سید البقول )) ⁽³⁰²⁾
حضرت صادق (ع ) مى فرماید: کسانى برترین سبزیها است .
2 - على (ع ) آنرا یک گیاه بهشتى مى داند.
عن على (ع ) علیکم بالهندباء فانه اخرج من الجنة ⁽³⁰³⁾
کاسنى را گرامى دارید زیرا سبزى بهشتى است .
3 - حضرت امام رضا(ع ) آنرا شفاى هزار⁽³⁰⁴⁾ درد و مرض دانسته و بعلاوه فرمودند هر مرض و دردى که در اندرون انسان است بوسیله کاسنى رفع مى گردد.
ان فى الهندباء شفاء من الف داء، ما من داء فى جوف الانسان الا قمعه الهندباء⁽³⁰⁵⁾
در کاسنى شفاى هزار درد است ، دردى در اندرون انسان نیست مگر آنکه کاسنى آنرا بر طرف مى کند.
با توجه به کلمه جوف که به معنى داخل و اندرون است ، خواص معجزه اى کاسنى را درباره جوف مخصوصا کبد بخوانیم .
((کاسنى ضد یبوست است ، و براى رفع یبوست دمکرده برگ و ریشه کاسنى به مقدار دو فنجان هر روز صبح ناشتا باید مصرف گردد، و مقدار مصرف آن هم 30 گرم برگ و ریشه کاسنى خشک در یک لیتر آب است .
طبق تحقیقات و مطالعات جدیدى که بر روى آثار شفابخش کاسنى (وحشى ) بعمل آمده است معلوم شده که کاسنى براى تمام اعضاء داخلى از قلب و جگر و معده مفید است و آنها را به فعالیت سالم وا مى دارد.
آثار کاسنى وحشى در ابتداى مصرف آن ضعیف و غیر محسوس است ، به همین جهت است که باید به مصرف آن مداومت داد، تا با مرور ایام آثار شفابخش آن ظاهر گردد))⁽³⁰⁶⁾
((دمکرده برگ کاسنى وحشى به مقدار بیست و پنج گرم در یک لیتر آب در مورد انسداد مجراى طحال و کیسه صفرا، یرقان ، درد معده و کبد، استسفاء و سنگ مثانه و کیسه صفرا معین شده است ))⁽³⁰⁷⁾
((براى جلوگیرى از ناراحتیهاى معده و تقویت مزاج ، شربتى از کاسنى تهیه مى کنند، بدین معنى که هموزن شیره کاسنى شکر ریخته ، مخلوط مزبور را مى جوشانند تا قوام آید سپس آن را به مصرف مى رسانند))⁽³⁰⁸⁾
((پزشکان قدیم ایران عقیده زیاد به کاسنى و ریشه آن داشته اند و روى آزمایشهایى که این جانب نموده ام جوشانده ریشه کاسنى تاءثیر مخصوصى بر روى سلولهاى کبد داشته و بهترین درمان کلسترل است پس گاهگاهى ریشه کاسنى را مانند چاى دم کرده بنوشید تا کبد شما اصلاح شده با کلسترل مبارزه نمایید، و بعلاوه برگ کاسنى تقویت کننده دستگاه هاضمه ، تصفیه کننده خون مدر و کمى ملین بوده و تب بر مى باشد، جواشنده بگر کاسنى براى بیمارانى که از تب هاى نوبه اى معالجه شده اند زیاد تجویز مى شود برگ کاسنى داراى مقدارى ویتامین (ث ) بوده و خواص این ویتامین را در حفظ جوانى دارد بعلاوه پزشکان آن را زه کش طحال مى دانند.
کیسه صفرا و یرقان و دردهاى کبدى و معدى را معالجه مى کند، در بیمارى نقرس و سنگ مثانه و صفرا توصیه شده است .
در اروپا انواع کاسنیهاى اهلى پرورش داده مى شود و در تمام فصول یکى دو نوع آنرا در بازار خواهید یافت این گیاههاى اهلى داراى طعم کاسنى وحشى نیستند و مى توان آنها را مانند کاهو، خام خورد و از منافع سرشار آن استفاده کرد))⁽³⁰⁹⁾
((کبد که سکان کشتى بدن است بیش از چهار هزار عمل شیمیایى انجام مى دهد و چون از کار بیفتد بیش از دو هزار مرض به سراغ انسان مى آید و از این روى امام هشتم (ع ) فرمودند که کاسنى دواى هزار درد است پزشکان جدید و قدیم هر دو، اثر کاسنى را در امراض کبدى قطعى دانسته و در طب جدید ثابت شده است که کاسنى در نوسازى یاخته هاى کبدى نقش ‍ برجسته اى دارد، در ساختن کرموزمهاى نر و ماده نطفه نیز نمى توان نقش ‍ کبد را نادیده گرفت ))⁽³¹⁰⁾
در کلامى که از حضرت صادق (ع ) درباره ارزش کاسنى رسیده به خواص ‍ دیگرى اشاره شده است .
1 - کاسنى باعث تقویت شهوت است 2 - مادرانى که در موقع باردارى از برگ آن بخورند نوازدشان خوش آب و رنگ و زیبا مى شود.
3 - خانواده هایى که کاسنى بخورند فرزند پسرشان بیش از فرزند دختر خواهد بود.
از امام صادق (ع ) نقل شده :
قال علیک باالهندباء فانه یزید فى الماء و یحسن الولد، و هو حار لین یزید فى الولد الذکور⁽³¹¹⁾
اگر بعد از حدود هزار و سیصد سال سخنى که در زمان جهل مردم با عدم وسائل تجزیه اى گفته شده باشد و امروز که عصر تمدن و علم و اختراع است آن سخن با بهترین وجهى به ثوبت برسد، یقینا جنبه اعجاز دارد.
((کرموزمها یکى از فراورده هاى بدن ما مى باشند و بدون تردید ساختمان آنها بستگى کامل با غذایى که ما مى خوریم و مصالح ساختمانى ما مى باشند دارند، و روى همین اصل است که امام ششم مى فرماید خانواده هایى که کاسنى مى خورند فرزند پسر بیش از فرزند دختر دارند و با تجربیاتى که شده است و آمارى که گرفته ام این موضوع حقیقت دارد))⁽³¹²⁾
موضوع مهمى که در کلام امام صادق (ع ) به چشم مى خورد جمله ((وهو حارلین )) است ، یعنى کاسنى از نظر طبیعت گرم و ملایم است ، و غذاها یا سبزیها و میوه هایى که اصطلاحا به آنها گرم مى گویند تاءثیر مخصوصى در پسر شدن نوزاد دارند.
یکى از غذاشناسان درباره بهترین روش پسردار شدن چنین مى گوید:
((از نخستین روز عادت ماهانه ، زن و شوهر بایستى روزانه مقدارى خرما و چندبار جوشانده ریشه کاسنى میل نمایند در روزهاى انعقاد نطفه که معمولا از روز یازدهم تا هجدهم متغیر است بایستى پدر خرماى زیاد و غذاهاى گرم مثل پسته ، بادام ، فندق ، مویز و نارگیل میل نماید و مادر بایستى یکى دوبار جوشانده کاسنى بخورد))⁽³¹³⁾
پوست بدن آئینه تمام نماى کبد است ، بنابراین اگر کبد بخوبى کار کند رنگ صورت و تمام بدن شفاف و زیبا مى شود و چون کاسنى دواى کبد و دوست حقیقى آن است از این رو کاسنى در زیبایى رنگ صورت نیز بسیار موثر است .
امام صادق (ع ) فرموده است :
علیک بالاهندباء فانه یزید فى الماء و یحسن الوجه ⁽³¹⁴⁾
از کاسنى غفلت نکنید زیرا منى را زیاد و رنگ رخسار را زیبا مى سازد.
((کاسنى وحشى مساوى است با خون پاک ، مساوى است با رنگ رخسار شاداب و خانمهایى که به زیبایى خود علاقه دارند نباید آنرا فراموش ⁽³¹⁵⁾
کنند))
((کاسنى به علت اینولینى که دارد، خون را تصفیه مى کند))⁽³¹⁶⁾
((کاسنى خون را تصفیه مى کند و اثرات سود بخشى روى کبد، کلیه و طحال مى گذارد))⁽³¹⁷⁾
در یکى از سخنان امام هشتم (ع ) کاسنى بعنوان تب بر و بر طرف کننده سر درد شناخته شده است .
عن الرضا(ع ) و دعابه یوما لبعض الحشم و قد کان یاخذه الحمى و الصداع فامر ان یدق و یصیر على قرطاس ، و یصب علیه ذهن بنفسج و یوضعه على راسه ، و قال اما انه یقمع الحمى و یذهب بالصداع ))⁽³¹⁸⁾
یکى از خدمتگذاران آن حضرت دچار سر درد و تب شده بوده ، امام (ع ) به او فرمودند کاسنى ، تب بر است و سر درد را از بین مى برد، سپس امر فرمودند برگ کاسنى را بکوبد و با روغن بنفشه مخلوط کن و بر روى کاغذى بگذارد و آنرا بر سر خودش قرار بدهد.
((آب برگ کاسنى با سکنجبین جهت تب هاى کهنه و تب ربع اثر نیکو دارد، برگ تازه و گل و تخم و ریشه کاسنى به تمامى براى تب هاى عفونى نافع است ، برگ کاسنى حرارت صفراوى را از بین مى برد، خون را تصفیه مى کند و از فشار آن مى کاهد، مالیدن آب برگ کاسنى به تنهایى یا با سرکه جهت سر درد مفید است ))⁽³¹⁹⁾
((جوشانده ریشه کاسنى وحشى به مقدار بیست تا سى گرم در یک لیتر آب در مورد تبهاى متناوب درد کبد مصرف مى شود))⁽³²⁰⁾
یکى از خواص عجیب کاسنى که نبى اکرم (ص ) بیان فرمودند، خاصیت ضد سم بودن آن است .
عن النبى (ص ) قال من الک الهندباء ونام علیه لم یحرک فیه سم و لا سحر و لم یقربه شى من الدواب حبه ولا عقرب ⁽³²¹⁾
هر کس کاسنى بخورد و بعد از آن بخوابد، هیچ گونه سم یا سحر در او تحریک نمى گردد علاوه بر این مار و عقرب باو نزدیک نمى شوند.
((مالیدن ضماد و برگ ریشه کاسنى همراه با روغن زیتون بر محل نیش ‍ عقرب و حشرات سمى باعث تسکین درد آنها است ، و خوردن برگ و ریشه کاسنى ، پادزهر مسموم شیمایى مى باشد))⁽³²²⁾
با آنکه اسلام درباره شستشوى سبزیها تاکید نموده اما درباره کاسنى چنین سفارشى نکرده است و حتى به تکان ندادن برگ آن توصیه نموده است :
عن ابى عبدالله (ع ) قال نعم البقلة الهندباء فکلوها ولا تنفضوها عند اکلها⁽³²³⁾
کاسنى گیاه مفیدى است در موقع خوردن آن را تکان ندیهد.
((روى برگهاى کاسنى ، تعداد زیادى عوامل زنده مفید زندگى مى کنند لذا شستن آن در شرع و طب قدیم منع شده است ، و چون انواع بیابانى کاسنى آلودگى نداشته و در پرتو آفتاب پرورش پیدا مى کند برگهاى تازه آن را مى توان ناشسته خور